Kansarmoede in ons gemeentelijk onderwijs: BUUR wil er meer over weten!

Onze gemeente herbergt een aantal gemeentelijke scholen. Scholen zijn vaak locaties waar verborgen armoede toch aan het licht komt. Lege boterhamdozen, kinderen met verwaarloosde kledij, geen geld voor schooluitstappen: het zijn er maar enkele voorbeelden van.

Als BUUR-fractie wilden we graag een zicht krijgen op de wijze waarop onze gemeentelijke scholen concreet met deze thematiek omgaan. Op welke wijze wordt de armoedeproblematiek in onze scholen aangepakt? Is er een groeiend probleem, stellen onze scholen vaker vast dat kinderen met armoede geconfronteerd worden? Wordt rond dit thema schooloverkoepelend gewerkt, en zo ja, op welke wijze? We agendeerden het thema op de voorbije gemeenteraad.

Het leverde een interessant debat op. Ons aanvoelen dat scholen steeds vaker geconfronteerd worden met verdoken armoede werd hierin bevestigd. De directies gaan er trouwens van uit dat het probleem nog groter is dan men op dit moment kan inschatten. Er heerst nog te vaak een groot taboe rond deze problematiek en het is niet altijd even makkelijk om als school “binnen te dringen” bij deze gezinnen.

Bij het begin van het schooljaar 2021-2022 hebben alle gemeentelijke scholen tijdens een periode de boterhamdozen van de leerlingen geobserveerd. Lege boterhamdozen werden niet echt vastgesteld, maar opvallend was wel dat de boterhamdozen soms eerder gevuld zijn met ongezonde dingen of oud brood. Ook dat kunnen indicaties zijn van een armoedeproblematiek. Sommige scholen hebben daarop acties opgezet rond gezonde voeding zoals het aanbieden van (gratis) soep en fruit aan de leerlingen. Ook wordt er op de gemeentelijke scholen kraantjeswater aangeboden aan de leerlingen, waardoor de kost van een dagelijks drankje wegvalt.

Er worden dus zeker positieve acties opgezet rond het thema, zowel vanuit het onderwijs zelf, als vanuit een aantal nevenorganisaties. Het financiële luik binnen het basisonderwijs is vrij goed gestructureerd met onder meer de invoering van de maximumfactuur. Er is het laptopproject: voor leerlingen die geen laptop thuis ter beschikking hebben, zorgen de gemeentelijke scholen dat de leerlingen over een laptop kunnen beschikken indien dit nodig is voor het schoolwerk.

Belangrijk voor BUUR was ook om te zien dat er, als er armoede wordt vastgesteld, best wel een structureel vangnet is dat hierop inspeelt. Vanzelfsprekend is er de individuele hulpverlening via het OCMW met onder meer een financiële ondersteuningsoptie voor kwetsbare gezinnen voor de voldoening van de schoolfactuur via het Fonds voor Participatie en Sociale Activering. Er worden contacten gelegd met de verenigingen in onze gemeente die rond de armoedeproblematiek werken zoals Sint-Vincentius, Warm Hart of de Weggeefwinkel en ook vanuit bijvoorbeeld het schoolopbouwwerk is er ondersteuning van kwetsbare gezinnen en kinderen.

Als BUUR-fractie zijn we uiteraard tevreden dat er al heel wat bestaat om deze problematiek aan te pakken. Wel stellen we voor om de leerkrachten in ons onderwijs bijkomend te ondersteunen in de detectie en de omgang met deze problematiek. Via onder meer het Lokaal Platform Basisonderwijs gaat er al aandacht naar die ondersteuning, maar met het groeiend probleem lijkt het ons toch dat hier dieper op doorgegaan mag worden.

Ook het werken aan een betere beeldvorming en het verlagen van het taboe rond armoede, blijft noodzakelijk. We moeten met z'n allen het thema open en bloot bespreekbaar houden. Armoede loert achter elke hoek, het kan eenieder van ons snel en onverwacht overkomen.

En we willen als BUUR ook verder nadenken over hoe we bijvoorbeeld rond gezonde voeding in het onderwijs structureler en breder kunnen werken. In een aantal scholen wordt op bepaalde momenten gratis fruit of soep uitgedeeld aan de kinderen, soms ondersteund door bijvoorbeeld de ouderverenigingen. Positieve projecten en impulsen, maar laat ons onderzoeken of zulke gezonde voedingskansen niet structureel ingebed kunnen worden bijvoorbeeld.

Kortom, voor BUUR was het belangrijk dat deze specifieke thematiek eens aan bod kon komen in een gemeenteraadszitting, maar het is minstens even belangrijk om het hier niet bij te laten en verder te werken aan een bredere uitbouw van maatregelen die (kinder)armoede én de ondersteuning van ons onderwijspersoneel dat hiermee geconfronteerd wordt, ten goede komen.

Heeft u zelf ervaringen met deze thematiek, suggesties of kent u positieve projecten elders die hier op inspelen: laat het ons weten!